Η ηχητική μνήμη της φύσης και η σημασία της για την οικολογική παρακολούθηση των Λευκών Ορέων
Βρίσκεσαι σε ένα δάσος ή σε μια ρεματιά, κλείνεις τα μάτια και αφήνεις τους ήχους να σε περιβάλουν. Χρειάζεται χρόνος για να αντιληφθείς τη πλούσια ηχητική ποικιλία του περιβάλλοντος, και καθώς ηρεμείς, το μυαλό σου αρχίζει να επεξεργάζεται τις διαφορετικές ηχογραφίες. Αυτή η επαφή με τη φύση έχει βρει μια πρωτοποριακή εφαρμογή στην Ελλάδα με μια έρευνα που διεξάγεται τα τελευταία χρόνια.

Η Χριστίνα Γεωργάτου, μηχανικός περιβάλλοντος και υποψήφια διδάκτωρ στο ΕΛΜΕΠΑ, έχει τοποθετήσει καταγραφικά ήχου σε διάφορες τοποθεσίες των Λευκών Ορέων και της Σαμαριάς για να καταγράψει τη φυσική κατάσταση της περιοχής. «Θα αποτυπώσουμε τον ετήσιο κύκλο της περιοχής, εστιάζοντας στην οικολογική παρακολούθηση,» δηλώνει η κ. Γεωργάτου. Μέσω αυτής της έρευνας, έχει συλλέξει ήδη πάνω από 15.000 ώρες ηχογραφήσεων, τις οποίες επεξεργάζεται για να μελετήσει τις ποικιλότητές τους.

Ο ήχος της φύσης εκφράζεται μέσα από τρεις κατηγορίες: τη βιοφωνία, που περιλαμβάνει ήχους ζώων και πουλιών, τη γεωφωνία, που αφορά τους ήχους του ανέμου και της βροχής, και την ανθρωποφωνία, που περιλαμβάνει ήχους από ανθρώπινες δραστηριότητες. «Η ηχητική καταγραφή έχει τη δυνατότητα να αναδείξει την αξία του ήχου στη φύση και να μας αποκαλύψει τη μοναδική ηχητική ταυτότητα κάθε περιοχής,» σημειώνει.

Η λεπτομερής ανάλυση των ηχογραφημένων δεδομένων αποτελεί προκλητική διαδικασία, αλλά παρέχει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του οικοσυστήματος. Η κ. Γεωργάτου και οι συνεργάτες της ελπίζουν να συνεχίσουν αυτή τη δουλειά, με στόχο να δημοσιεύσουν τα ευρήματά τους και να καταγράψουν τις μεταβολές του ηχοτοπίου στον χρόνο.

Οι αλλαγές στο ηχητικό τοπίο, σύμφωνα με την Κατερίνα Τζεδάκη, καθηγήτρια του τμήματος Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής του ΕΛΜΕΠΑ, είναι ανησυχητικές, καθώς η κλιματική αλλαγή μάς οδηγεί σε φθίνουσα ηχητική πλούτο. Η έρευνα αυτή όχι μόνο βοηθάει στην κατανόηση των διακυμάνσεων του ηχoτοπίου, αλλά και επισημαίνει την ανάγκη προστασίας αυτών των μοναδικών περιοχών.

Η εμπειρία της ηχητικής καταγραφής είναι προσιτή σε όλους, ιδίως για άτομα που δεν μπορούν να δουν, προσφέροντάς τους έναν νέο τρόπο σύνδεσης με τη φύση. «Η ακοή είναι ο αόρατος πρωταγωνιστής των αισθήσεων, και μέσα από αυτήν μπορούμε να αναγνωρίσουμε πολλά,» καταλήγει η κ. Τζεδάκη, υπογραμμίζοντας τη σημασία της προσοχής που έχουμε χάσει στην καθημερινή ζωή.

Αυτές οι πρωτοβουλίες συμβάλλουν στη διατήρηση της ηχητικής κληρονομιάς του περιβάλλοντος και ενδυναμώνουν την κατανόηση για τον ρόλο των ήχων στην οικολογία και την αλληλεπίδραση τους με τον άνθρωπο. Οι ήχοι της φύσης αποτελούν μια σύγχρονη «συναυλία» που αξίζει να ανακαλύψουμε ξανά.
Πηγή: kathimerini.gr