Η Εθνική Ενότητα και η Θυσία στην Ιστορία του Επους του 1940
Στις τελευταίες σελίδες του πολεμικού του ημερολογίου με τίτλο Υπέρ βωμών και εστιών, ο Νίκος Παπαβασιλείου αναφέρει: «[…] αυτός είναι δυστυχώς ο φυσικός νόμος κι αυτή η μοίρα των νεκρών! […] Η μορφή σας στη μνήμη μας θα σβήση λίγο-λίγο κι ύστερα από κάμποσα χρόνια θα γίνετε άγνωστοι στρατιώτες. […] Εμείς που γλυτώσαμε και ξαναγυρίσαμε στα σπίτια μας, θα ξαναφτιάσουμε τη ζωή μας, θα ξαναχτίσωμε τα χαλάσματα, θα χαρούμε και θα γελάσουν τα χείλη μας, όσο κι αν είμαστε φτωχοί ή και σκλαβωμένοι ακόμα. Μα εσείς δεν θα ξανάρθετε ποτέ! […] Φύγατε απ’ τη ζωή χωρίς να προλάβετε να τη χαρήτε. Φύγατε σαν έρημοι και ξένοι, σαν να μην είχατε εδώ δικούς σας, που σας αγαπούσαν και περίμεναν το γυρισμό σας…».

Τα λόγια αυτά καταγράφουν την οδυνηρή πραγματικότητα των στρατιωτών που έγραψαν Ιστορία στα μέτωπα και κατάφεραν να αντισταθούν στις ισχυρές ιταλικές δυνάμεις. Ο Γεώργιος Βλάχος, ιδρυτής και διευθυντής της εφημερίδας «Η Καθημερινή», είχε στο μυαλό του τη γενναιότητα αυτών των ανδρών όταν στις 8 Μαρτίου 1941 έγραφε στην Ανοιχτή Επιστολή προς τον Α. Χίτλερ: «Ο ολίγος ή πολύς Στρατός των Ελλήνων που είναι ελεύθερος θα πολεμήσει. Και εκεί. Και θα αγωνισθεί. Και εκεί. Και θ’ αποθάνη. Και εκεί».

Στην εισαγωγή του έργου του Φρανσουά Ραμπελαί «Γαργαντούας – Πανταγκρυέλ», ο Φίλιππος Δρακονταειδής επισημαίνει ότι ο Ραμπελαί επιλέγει το «αλλιώς» και όχι το «έτσι». Αυτή η φιλοσοφία ήταν εμφανής και στην ιστορική συγκυρία του Eπους του ’40, όπου η ανταπόκριση του λαού στην ιταλική επιταγή ήταν αποτελεσματική και εντυπωσιακή. Σύμφωνα με τον Γιώργο Σεφέρη, ούτε οι πιο αισιόδοξοι δεν περίμεναν το θαυματουργό ξέσπασμα της ψυχής του λαού και τις νίκες στην Αλβανία.

Η τελευταία παράγραφος του ιταλικού τελεσιγράφου προς τον Ιωάννη Μεταξά ήταν σαφής στο «έτσι» και στο «αλλιώς» που αναφέρεται στην ιστορία μας: «Η ιταλική κυβέρνησις ζητεί από την ελληνικήν κυβέρνησιν όπως δώσι τας αναγκαίας διαταγάς… Εάν τα ιταλικά στρατεύματα ήθελον συναντήση αντίστασιν…». Αυτό το αίτημα δεν προδίκαζε την απροσδόκητη αντίσταση που επακολούθησε.

Στη μνήμη αυτών των ηρώων είναι αφιερωμένο το παρόν άρθρο, γιατί επέλεξαν το αλλιώς και όχι το έτσι.

Πηγή: kathimerini.gr