Αυτοί οι πειραματισμοί, που είναι ενταγμένοι στη σφαίρα του κοινωνικού πειράματος, ανήκουν στην πλούσια καριέρα του Φίλιπ Ζιμπάρντο, ο οποίος απεβίωσε στις 14 Οκτωβρίου, σε ηλικία 91 ετών. Ήταν γνωστός για τις τολμηρές έρευνές του, μεταξύ των οποίων και εκείνη που αφορούσε την θεωρία του «σπασμένου παραθύρου». Σύμφωνα με αυτήν, η ηθική και η καταστροφή μπορούν να αναδυθούν από την παραμικρή παρανομία, ενώ η ανωνυμία που παρέχει η μεγαλούπολη ενθαρρύνει τη βία και την εγκληματικότητα.
Ο Ζιμπάρντο δεν περιορίστηκε μόνο σε πειραματισμούς που σχετίζονταν με την απόκτηση κοινωνικών συμπεριφορών. Το 1971, οργάνωσε το γνωστό πείραμα της φυλακής του Στάνφορντ, όπου φοιτητές ανέλαβαν ρόλους κρατουμένων και δεσμοφυλάκων. Παρόλο που το πείραμα είχε προγραμματιστεί για δύο εβδομάδες, διακόπηκε μόλις στην έκτη ημέρα, λόγω των απαράδεκτων συμπεριφορών που προέκυψαν. Ο Ζιμπάρντο καταγράφηκε ότι «συνηθισμένοι φοιτητές κολεγίου μπορούν να κάνουν τρομερά πράγματα», ακριβώς γιατί οι συνθήκες και το πλαίσιο τούς είχαν μεταμορφώσει.
Η σκέψη του για την ανθρώπινη συμπεριφορά κυμαινόταν τόσο προς το σκοτάδι όσο και προς το φως. Έπειτα από συνειδητοποιήσεις σχετικά με τη ντροπαλότητα και τον τρόπο που επηρεάζει την ανθρώπινη ζωή, ίδρυσε την «Κλινική Ντροπαλότητας» στα τέλη της δεκαετίας του ’70 για να βοηθήσει άτομα μέσω της μεθόδου της θεραπευτικής παρέμβασης. Επίσης, ίδρυσε το Heroic Imagination Project, επικεντρωμένο στην ενίσχυση των ηρωικών πράξεων σε καθημερινούς πολίτες.
Ο Φίλιπ Ζιμπάρντο, γεννημένος στη Νέα Υόρκη το 1933, είχε διδακτική πορεία που τον έκανε περιζήτητο στο Στάνφορντ από το 1968. Έλαβε πολλά βραβεία και διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένου του Χρυσού Μετάλλιου της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας το 2012. Οι αποκαλύψεις του σχετικά με την ανθρώπινη ψυχολογία και τις συνθήκες που μπορούν να μεταμορφώσουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων άφησαν βαθιά αποτύπωση στον τομέα της ψυχολογίας.
«Μάλλον πιστεύετε ότι έχετε μια σταθερή προσωπικότητα», είχε αναφέρει, «αλλά αυτό είναι πιθανό να μην ισχύει». Οι διαλέξεις του φωτίζουν τον τρόπο που χαρακτηριζόμαστε από τις συνθήκες. Η εργασία του παρέχει πολύτιμες παρατηρήσεις για την απρόβλεπτη φύση των ανθρώπινων πράξεων. Πηγή: kathimerini.gr