Η πίστη του Καραμανλή στην ελευθερία ως το ανώτατο αγαθό ήταν σταθερή, ωστόσο αναγνώριζε ότι η ελευθερία δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως ασυδοσία. Επιδίωκε μια ισορροπία ανάμεσα στη σταθερότητα της κυβέρνησης και στην πραγματική ελευθερία, πιστεύοντας ότι η εκδίωξη των εκτροπών προϋπόθετε ισχυρούς και σταθερούς πολιτικούς θεσμούς. Μέσα από την αφοσίωσή του σε αυτές τις αρχές, κατάφερε να θεμελιώσει την Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία το 1974, ενσωματώνοντας την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα και αντιμετωπίζοντας επιτυχώς ζητήματα όπως το Πολιτειακό και την νομιμοποίηση του ΚΚΕ.
Πυλώνας της πολιτικής του ήταν η ανάπτυξη, συνδυασμένη με την κοινωνική δικαιοσύνη και το κοινωνικό κράτος. Απέβλεπε να μετατρέψει τους πολίτες από θύματα πελατειακών σχέσεων σε ενεργούς συμμετέχοντες στη δημοκρατική διαδικασία. Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός που υποστήριζε οι διαρθρωτικές αλλαγές στην παιδεία, την υγεία και την ασφάλιση, υπογραμμίζοντας τη σημασία ενός ρυθμιστικού κράτους ικανής δημόσιας διοίκησης.
Ο Καραμανλής χαρακτήρισε τη δημοκρατία ως μια βιώσιμη πρακτική που επικεντρώνεται στην ενσωμάτωσή της στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Η αποφυγή ακραίων αντιπαραθέσεων θεωρείτο αναγκαία για τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, καθιστώντας τις πολιτικές διαφωνίες σεβαστές. Ιδιαίτερα επισημάνθηκε ότι η δημοκρατία δεν αντέχει στα πάθη και στους φανατισμούς.
Ο Καραμανλής επίσης απέρριψε τον μεσσιανισμό, προτιμώντας τη δημιουργία ενός πολιτεύματος που θα λειτουργούσε με θεσμικά αντίβαρα και θα στηριζόταν στην πίστη των πολιτών στις δημοκρατικές διαδικασίες. Η ορθολογική προσέγγιση στη δημοκρατική οργάνωση του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, που ίδρυσε το 1974, αποδείκνυε τη δέσμευσή του για μια ανανεωμένη μορφή πολιτικής στο ελληνικό προσκήνιο.
Αφιέρωσε τη ζωή του στην αντιμετώπιση δύο κύριων προκλήσεων: την οικονομική ανάπτυξη και την εδραίωση δημοκρατικών θεσμών στη μεταπολεμική Ελλάδα. Μέσα από την πολιτική του σταδιοδρομία, διεκδίκησε τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και πολιτικής ομαλότητας, πιστεύοντας ότι η ανάπτυξη και η κοινωνική πρόοδος είναι κρίσιμες για την εμπιστοσύνη των πολιτών στη δημοκρατία.
Πηγή: kathimerini.gr