Στις 10 Οκτωβρίου, θα τον δούμε στην Αθήνα, στην πρεμιέρα του διπτύχου «Ιφιγένεια εν Αυλίδι & Ιφιγένεια εν Ταύροις» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Αυτή η παραγωγή είναι αποτέλεσμα διεθνούς συνεργασίας μεταξύ της ΕΛΣ, του Φεστιβάλ του Εξ αν Προβάνς και της Εθνικής Όπερας του Παρισιού και επαναστατεί στα όρια του λυρικού θεάτρου. Οι δύο όπερες του Κρίστοφ Βίλιμπαλντ Γκλουκ, που βασίζονται σε αρχαίες ελληνικές τραγωδίες, γράφτηκαν με διαφορά πέντε ετών (1774, 1779) και ο Τσερνιακόφ προσπαθεί να τις συνδέσει, εστιάζοντας στην κατάρα των Ατρειδών και τον κύκλο της βίας.
Ο Τσερνιακόφ επιλέγει επίσης μια άχρονη σκηνική εγκατάσταση, με ένα σπίτι που άλλοτε «κλείνει» και άλλοτε γίνεται διάφανο, για να αποδώσει τη δραματική μοίρα της μυθικής οικογένειας. Όπως δηλώνει ο ίδιος, η σκηνογραφία αποτελεί μέρος της σκηνοθεσίας και χωρίς την παράσταση δεν έχει νόημα. «Κάνω τη δική μου σκηνική ερμηνεία, αλλά δεν θεωρώ τον εαυτό μου σκηνογράφο», διευκρινίζει.
Η ιδέα να σκηνοθετήσει τις «Ιφιγένειες» ως δίπτυχο γεννήθηκε πριν από περίπου επτά χρόνια, αλλά η παραγωγή καθυστέρησε λόγω πανδημίας. «Μόνο έτσι πρέπει να ανεβαίνουν αυτές οι όπερες», επισημαίνει. Ο στόχος του είναι να φωτίσει τη συνέχεια της μοίρας της Ιφιγένειας, μέσα από τις δύο πλοκές, επισημαίνοντας την ένταση και τη σύνδεση μεταξύ τους.
Ο σκηνοθέτης σχολιάζει ότι η δουλειά του συνδέεται άμεσα με τις σύγχρονες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες. Αν και δεν έχει σχολιάσει δημόσια τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η τέχνη του προσφέρει μια προοπτική για την περίπλοκη σχέση τέχνης και πολιτικής στη Ρωσία. Στην παραγωγή της όπερας «Πόλεμος και Ειρήνη», για παράδειγμα, επέλεξε να τοποθετήσει τη δράση στη Μόσχα, προβάλλοντας έντονα το μήνυμα της ειρήνης.
Ο πόλεμος, σύμφωνα με τον Τσερνιακόφ, είναι το κεντρικό θέμα και στις δύο όπερες του Γκλουκ. Στην «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», οι ήρωες βρίσκονται προ των πυλών του Τρωικού Πολέμου, ενώ στην «Ιφιγένεια εν Ταύροις» η κατάσταση έχει πια αλλάξει και οι θυσίες είναι ορατές. Ο ίδιος τονίζει την αδυναμία των ανθρώπων να αναγνωρίσουν την πραγματικότητα του πολέμου και τις βαθιές συνέπειές του, κάτι που αντικατοπτρίζει επίσης τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής.
Οι θυσίες του Τρωικού Πολέμου, αν και διαχρονικά τρομακτικές, αξιολογούνται πιο ψύχραιμα μέσα από την αφήγηση των χαρακτήρων. Η Ιφιγένεια κρατά τη μνήμη τους ζωντανή, υπογραμμίζοντας τη φρίκη που προήλθε από τον πόλεμο, στο οποίο οι θυσίες δεν εξαφανίζονται ποτέ, αλλά παραμένουν αόρατες και ξεχασμένες μέχρι το τέλος.
Πηγή: kathimerini.gr