Tο τηλεσκόπιο MeerKAT ανίχνευσε γαλαξιακό λέιζερ που προέρχεται από τα βάθη του διαστήματος

Ένα ισχυρό λέιζερ ραδιοκυμάτων που προέρχεται από τα βάθη του σύμπαντος ανιχνεύθηκε από το ραδιοτηλεσκόπιο MeerKAT στη Νότια Αφρική.

Η εκπομπή αυτή ονομάζεται «megamaser» και πρόκειται για το μικροκυματικό ισοδύναμο του λέιζερ. Το συγκεκριμένο «megamaser» ταξίδεψε πέντε δισεκατομμύρια έτη φωτός για να φτάσει στη Γη.

Αντί για εκπομπή φωτός στο ορατό φάσμα, το «megamaser» εκπέμπει μικροκύματα και ραδιοκύματα και στην περίπτωση του γαλαξιακού «megamaser», τα κύματα ενισχύονται από κοσμικές πηγές, όπως πλανήτες, κομήτες, νεφελώματα και άστρα. Ένα «megamaser» είναι μία πολύ πιο ισχυρή εκπομπή που προέρχεται από μεγαλύτερα αντικείμενα όπως για παράδειγμα μαύρες τρύπες.

Η ανακάλυψη έγινε από μια διεθνή ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής τον Δρ. Μάρσιν Γκλοβάτκι, ο οποίος εργαζόταν στο παρελθόν στο Διαπανεπιστημιακό Ινστιτούτο για την Εντατική Αστρονομία Δεδομένων και στο Πανεπιστήμιο του Δυτικού Ακρωτηρίου στη Νότια Αφρική.

Ο Δρ. Γκλοβάτκι, ο οποίος τώρα εδρεύει στον κόμβο του Πανεπιστημίου Κούρτιν του Διεθνούς Κέντρου Έρευνας Ραδιοαστρονομίας (ICRAR) στη Δυτική Αυστραλία, είπε ότι τα «megamaser» δημιουργούνται συνήθως όταν δύο γαλαξίες συγκρούονται βίαια στο Σύμπαν.

«Όταν οι γαλαξίες συγκρούονται, το αέριο που περιέχουν γίνεται εξαιρετικά πυκνό και οι δέσμες φωτός που εκτοξεύονται από τη σύγκρουση μπορούν να φανούν σε κοσμολογικές αποστάσεις», είπε.

Ο Δρ Γκλοβάτκι είπε ότι το «megamaser» εντοπίστηκε την πρώτη νύχτα μιας έρευνας που περιελάμβανε περισσότερες από 3000 ώρες παρατηρήσεων από το τηλεσκόπιο MeerKAT.

«Είναι εντυπωσιακό ότι, με μία μόνο νύχτα παρατηρήσεων, έχουμε ήδη βρει έναν «megamaser» που έσπασε ρεκόρ. Δείχνει πόσο καλό είναι το τηλεσκόπιο».

Τα μικροκύματα του «megamaser» ενισχύθηκαν από μόρια υδροξυλίου, τα οποία αποτελούνται από ένα άτομο υδρογόνου και ένα άτομο οξυγόνου. Εκπέμπονται από γαλαξίες που έχουν προέλθει ή βρίσκονται ακόμα σε διαδικασία σύγκρουσης με άλλους γαλαξίες και ως αποτέλεσμα έχουμε τη δημιουργία πολλών νέων άστρων. Οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις συμπιέζουν τα αέρια των σχηματιζόμενων άστρων, προκαλώντας την κατάρρευσή τους. Η συγκεκριμένη εκπομπή προέρχεται από το γαλαξία Nkalakatha.

Όταν δύο γαλαξίες όπως ο Milky Way και η Ανδρομέδα συγκρούονται, δέσμες φωτός εκτοξεύονται από τη σύγκρουση και μπορούν να φανούν σε κοσμολογικές αποστάσεις. Τα megamasers υδροξυλίου λειτουργούν σαν λαμπρά άστρα που λένε: εδώ υπάρχει σύγκρουση γαλαξιών που δημιουργεί νέα άστρα και τροφοδοτεί τεράστιες μαύρες τρύπες.

Η ομάδα έχει ήδη προγραμματίσει και άλλες παρατηρήσεις και αναμένει να βρει πολλά περισσότερα megamasers καθώς συνεχίζεται η έρευνα. Τα ευρήματα είναι διαθέσιμα στο arXiv και έχουν πάρει έγκριση για δημοσίευση στο The Astrophysical Journal Letters.

Πηγή: Icrar